ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ

Στόχος του Παρατηρητηρίου είναι η εκτίμηση και η συστηματική παρακολούθηση, σε διαρκή χρονική βάση, των χωρικών επιδράσεων της κατασκευής και λειτουργίας των οδικών έργων στη Δυτική Ελλάδα και ευρύτερα σε ολόκληρη τη χώρα. Η θέση αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι τα υπό κατασκευή έργα  (στο σύνολό τους έργα μεγάλης αναπτυξιακής εμβέλειας) συνιστούν αναπτυξιακό εγχείρημα, του οποίου οι επιπτώσεις σε μεσομακροχρόνιο επίπεδο θα είναι βαθιές και εκτεταμένες, κυρίως για τη Δυτική Ελλάδα, γενικότερα όμως και για ολόκληρη τη χώρα. Το Παρατηρητήριο καταγράφει, εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις, και τη διαρκή επίδραση τους στην προσβασιμότητα των περιοχών διέλευσης τους, τόσο αυτόνομα, όσο και σε συνδυασμό με τους λοιπούς οδικούς άξονες της χώρας.

Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων, σε διαρκή χρονική βάση και με κατάλληλες επιστημονικές μεθόδους και τεχνικές, θα παρέχει χρήσιμες και αξιόπιστες πληροφορίες για το είδος και την έκταση των προκαλούμενων μεταβολών στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό των περιοχών επιρροής τους. Με τη σειρά τους, οι πληροφορίες αυτές θα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση διαμόρφωσης πολιτικής και λήψης παρεμβατικών μέτρων για την άρση πιθανών στρεβλώσεων και την τόνωση της περιφερειακής ανάπτυξης.

Με αυτόν τον τρόπο, το Παρατηρητήριο αποτελεί ένα στρατηγικό εργαλείο το οποίο, με τεκμηριωμένες επιστημονικές μεθόδους και σύγχρονη υποδομή πληροφοριακών συστημάτων (GIS κλπ) συγκεντρώνει και επεξεργάζεται ενημερωμένα δεδομένα και κατόπιν θα παρέχει υπηρεσίες συστηματικής και έγκυρης πληροφόρησης για την κατάσταση των περιοχών που επηρεάζονται από την κατασκευή και λειτουργία των μεγάλων αυτών συγκοινωνιακών έργων.

Στα πλαίσια αυτά, η αξιολόγηση της συμβολής των αναπτυξιακών έργων σε μια περιοχή και η αποτίμηση των επιπτώσεων τους στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον τους αποτελούν δράσεις με υψηλές απαιτήσεις και υπόκεινται στις ιδιαίτερες δυσκολίες του ορθού εντοπισμού όλων των παραμέτρων και συνιστωσών της δραστηριοποίησης τους στο ευρύτερο οικονομικό, περιφερειακό και αναπτυξιακό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται και λειτουργούν.

Συνολικά οι λειτουργίες και δραστηριότητες του Παρατηρητηρίου συνοψίζονται στις παρακάτω βασικές συνιστώσες:

• Συλλογή δεδομένων.
• Καταγραφή και Επεξεργασία δεδομένων.
• Οργάνωση πληροφοριών σε σύγχρονο πληροφοριακό σύστημα.
• Καταχώρηση μετρήσεων σε ασφαλές πληροφοριακό σύστημα.
• Διαχείριση Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.).
• Υπολογισμός δεικτών.
• Επεξεργασία δεικτών.
• Διαχρονική και συστηματική παρακολούθηση δεικτών.
• Σύνταξη εκθέσεων για την υποστήριξη αναπτυξιακών πολιτικών και προγραμμάτων.
• Εκπόνηση μελετών και ερευνητικών προγραμμάτων.
• Ανάθεση και διαχείριση μελετών σε επίπεδο περιφερειών ή νομών, για τον υπολογισμό των δεικτών που δεν υπολογίζονται από την Μονάδα του Παρατηρητηρίου.
• Προβολή-διάχυση των αποτελεσμάτων.
• Δικτύωση και διεύρυνση δραστηριοτήτων.
• Συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες – συμβούλους για την επιστημονική υποστήριξη και αποτελεσματική υλοποίηση των παραπάνω.
• Συνεργασία και δικτύωση με άλλους ανάλογους οργανισμούς σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς και με τους αναπτυξιακούς φορείς στην ευρύτερη περιοχή επιρροής του άξονα.

Απώτερος σκοπός της συγκεκριμένης οργάνωσης των δραστηριοτήτων του Παρατηρητηρίου είναι η επιστημονική εκτίμηση, η συστηματική παρακολούθηση και η αμερόληπτη αξιολόγηση παραμέτρων όπως:

• η προσβασιμότητα στις περιφέρειες,
• η κινητικότητα των επιχειρήσεων,
• το επίπεδο ανάπτυξης,
• ο βαθμός συνοχής,
• η ανταγωνιστικότητα,
• η επιχειρηματικότητα,
• οι διακλαδικές επιπτώσεις,
• οι ενδοκλαδικές επιπτώσεις,
• η καταναλωτική συμπεριφορά,
• οι επιπτώσεις στην κτηματαγορά,
• οι επιδράσεις διάχυσης,
• οι δημογραφικές μεταβολές,
• οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες,
• η οικιστική ανάπτυξη,
• οι χωροταξικές μεταβολές,
• η δικτύωση των αστικών κέντρων,
• οι επιπτώσεις στον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα,
• η τουριστική ανάπτυξη,
• η ανάπτυξη του συστήματος μεταφορών,
• η ανάπτυξη της συγκοινωνιακής υποδομής,
• η λειτουργία του οδικού δικτύου,
• η προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.