Το Σύστημα Δεικτών

Μια από τις πιο βασικές λειτουργίες του Παρατηρητηρίου είναι ο υπολογισμός και η επεξεργασία ενός συστήματος δεικτών. Μέσω του συστήματος δεικτών που καταρτίζει σε συνεχή και περιοδική βάση το Παρατηρητήριο, παρακολουθείται η εξέλιξη των κυριότερων μεγεθών και τα αποτελέσματα της μεταβολής τους κατά την διάρκεια ενός έτους. Η εξέλιξη αυτή και οι όποιες μεταβολές αποτυπώνονται σε Εκθέσεις Αποτελεσμάτων. Παράλληλα, τα αποτελέσματα για όλους τους δείκτες επεξεργάζονται συστηματικά και παρουσιάζονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων, που θα διατίθενται σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.

Αναλυτικότερα στα Δελτία Αποτελεσμάτων παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την διαχρονική εξέλιξη του κάθε δείκτη καθώς και πλήρης ενημέρωση για την εξειδικευμένη επεξεργασία των δεικτών ανά θεματολογία και γεωγραφικό τμήμα, τόσο με μορφή κειμένων και όσο και με την μορφή πινάκων. Τέλος, τα αποτελέσματα της εξέτασης των δεικτών που σχετίζονται με ζητήματα όπως η προσπελασιμότητα των περιφερειών, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού κ.α. θα αποτελέσουν την βάση για τις Εκθέσεις Επιδράσεων του Δικτύου Οδικών Αξόνων.

Η διαχρονική μελέτη, καταγραφή και παρακολούθηση χωροταξικών, κοινωνικοοικονομικών, περιβαλλοντικών, πολεοδομικών και συγκοινωνιακών δεικτών δίνει την δυνατότητα της δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας για τον τρόπο με τον οποίο τα έργα επηρεάζουν τόσο τις περιοχές από τις οποίες διέρχονται όσο και ευρύτερες περιοχές οι οποίες μπορεί και να εκτίνονται στο σύνολο της χώρας.

Αναλυτικά, οι δείκτες αυτοί συμβάλλουν στην ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων ώστε να είναι δυνατή μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη διαδικασία ανάλυσης, μέτρησης και σχεδιασμού των επιτελούμενων αλλαγών στο χώρο και στην υποστήριξη και τεκμηρίωση των απαραίτητων πολιτικών δράσεων και αποφάσεων. Στην κατεύθυνση αυτή, το Παρατηρητήριο καταγράφει, εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις, και τη διαρκή επίδραση τους στην προσβασιμότητα των περιοχών διέλευσης τους, τόσο αυτόνομα, όσο και σε συνδυασμό με τους λοιπούς οδικούς άξονες της χώρας. Τέλος, σημειώνεται πως η εκτίμηση των επιδράσεων από τη λειτουργία των μεγάλων οδικών έργων, δεν αφορά την καταγραφή μιας στατικής κατάστασης, αλλά αναγκαστικά εκτείνεται δυναμικά στο χρόνο και αποτελεί μια συνεχή, μεθοδική και επιστημονικά τεκμηριωμένη διαδικασία αποτίμησης των χωρικών επιδράσεων, η οποία ακολουθεί τόσο την πρόοδο κατασκευής όσο και την λειτουργία του οδικού δικτύου που αποτελεί την αναφορά του Παρατηρητηρίου τα επόμενα χρόνια.

Το σύστημα δεικτών που παρακολουθεί το παρατηρητήριο χωρίζεται σε 3 μεγάλες ενότητες:

Χωροταξικοί – Δημογραφικοί Δείκτες   (>>>>)

Οι Χωροταξικοί – Δημογραφικοί αποσκοπούν στην περιγραφή της των χωρικών επιδράσεων των έργων. Με βαση αυτούς τους δείκτες καθορίζονται οι ζώνες επιρροής, ο δυνητικά ωφελούμενος πληθυσμός, η προσβασιμότητα περιοχών και σημείων της περιοχής και η κατανομή φαινομένων στο χώρο. 

Συγκοινωνιακού Δείκτες   (>>>>)

Η ομάδα δεικτών αφορά μεγέθη που αναφέρονται στα ίδια τα έργα όπως κυκλοφοριακός φόρτος, χρονοαποστάσεις, χαρακτηριστικά μετακινήσεων. Η καταγραφή και η διαχρονική αποτύπωση αυτών των μεγεθών αποσκοπεί τόσο στην τεκμηριώμένη και συστηματική παρακολούθηση της λειτουργίας των έργων όσο και στον υπολογισμό βασικών μεγεθών για τον υπολογισμό δεικτών άλλων κατηγοριών.

Κοινωνικοοικονομικοί Δείκτες   (>>>>)

Οι κοινωνικοοικονομικοί δείκτες αποσκοπούν στην περιγραφή της φύσης της οικονομίας των περιοχών που επηρεάζονται από τα έργα, μέσω της διαχρονικής τους μεταβολής. Οι δείκτες αυτοί μελετάνε τις επιδράσεις των έργων με χαμηλότερο επίπεδο αυτό της περιφερειακής ενότητας αναλύοντας την επίδραση των έργων στην τοπική και ευρύτερη περιοχή. Για την καλύτερη αποτύπωση των επιδράσεων, στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τέσσερις υποομάδες δεικτών :

• α. Οικονομικά μεγέθη περιοχών (εισόδημα, απασχόληση κλπ).
• β. Φτώχεια, ανισότητα και κοινωνικός αποκλεισμός
• γ. Ζώνες και τομείς ανάπτυξης, υποδομές
• δ. Επιχειρήσεις και επιχειρηματικότητα

Πρέπει να τονιστεί ότι το σύνολο των δεικτών αποτελεί ένα δυναμικό σύστημα το οποίο μεταβάλλεται τόσο από τις απαιτήσεις παρακολούθησης φαινομένων όσο και από την διαθεσιμότητα στοιχείων.